▪️ HENRYKÓW
“Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj” – na pewno kiedyś to słyszeliście😉
To najprawdopodobniej pierwsze zdanie spisane w języku polskim. Znajduje się w Księdze Henrykowskiej, która powstała po 1268r. Opisuje ona dzieje klasztoru cystersów w… Henrykowie, do którego prowadzi widoczny na jednym ze zdjęć kamienny trakt.
Zobaczcie w jakim kontekście użyto te uczone w szkołach zdanie:
[łac]: “Bogwali uxor stabat, ad molam molendo. Cui vir suus idem Bogwalus, compassus dixit: Sine, ut ego etiam molam. Hoc est in polonico: Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai.”
[pol]: „Żona Boguchwała stała i przy żarnach mełła zboże. Jej mąż Boguchwał rzekł do niej ze współczuciem: – Pozwól, bym ja także mełł” – co po polsku zostało zapisane jako “Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj.”
Oryginał księgi jest przechowywany w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu.
Informacje o zwiedzaniu klasztoru tutaj: Klasztor Księgi Henrykowskiej
▪️ ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE
Miasto… najbardziej Krzywej Wieży w Polsce! Taka nasza śląska Piza. Odchylenie wynosi ponad 2m i stojąc na ul. Św. Wojciecha można rzeczywiście odnieść wrażenie, że zaraz runie. Ale nie martwcie się. Wieża przechyla się od kilkuset lat i jest małe prawdopodobieństwo, że spadnie akurat na Was.
Wieża czynna codziennie, od 9:30 do 17:30. Bilety 8/12zł. Więcej info Ząbkowickie Centrum Kultury i Turystyki
W pobliżu najbardziej znanego miejsca w Ząbkowicach znajdują się również ciekawe ruiny zamku (zobaczcie zdjęcia), XIV w. mury obronne, a rynek zdobi neogotycki ratusz.
I nie zdziwcie się wjeżdżając do Ząbkowic, że właśnie wkraczacie do miasta Frankensteina! O historii na pewno usłyszycie na miejscu.
▪️ KAMIENIEC ZĄBKOWICKI I MARIANNA ORAŃSKA
Królewna niderlandzka Marianna miała ogromny wpływ na rozwój Przedgórza Sudeckiego jak i wschodniej części Ziemi Kłodzkiej. Jest najbardziej kojarzona z budową monumentalnego pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim, jednak jej działalność sięgała aż do Masywu Śnieżnika i ówczesnej granicy austro-węgierskiej. Księżna zapisała się w historii bardzo racjonalną i skuteczną działalnością ekonomiczną, która przyczyniła się do znacznego rozwoju dóbr pod jej władaniem. Dzięki jej staraniom powstała m.in. sieć górskich dróg i wytyczono dukt z Ząbkowic Śląskich, przez Złoty Stok, Lądek Zdrój do granicznej przełęczy Płoszczyna, po którym prowadzi współczesna droga.
🏰 Wspomniany pałac to potężna, neogotycka budowla, zbudowana na planie prostokąta 75,3m na 48,3m. Posiada cztery narożne wieże o wysokości 33,6m, a cała powierzchnia użytkowa sięga 20 000 m2! Kompleks pałacowy graniczy z interesującym parkiem, pełnym pomników przyrody i rozsianych w wielu miejscach, pomniejszych budynków związanych z pałacem.
Zwiedzanie 10-17, w pełnym godzinach. Bilety 15/25zł. Więcej na Pałac Marianny Orańskiej
▪️ BARDO, czyli MIASTO CUDÓW
Miejsce ze względu na swoje strategiczne położenie w przełomie Nysy Kłodzkiej, na drodze ze Śląska do Czech, od wieków co rusz korzystało na tej lokalizacji, jak i cierpiało gdy przez rejon Śląska przetaczały się kolejne wojny.
Skąd Miasto Cudów?
Możliwe, że gdyby nie jeden z nich, to miasto nie przetrwałoby do naszych czasów. W 1598r., po kilkudniowych obfitych opadach deszczu, podmyte zostało zbocze górującej nad miastem Góry Bardzkiej. Ogromne masy skał i ziemi zatarasowały nurt Nysy Kłodzkiej, spiętrzona woda nie miała ujścia, a jedyną drogą wydawał się kierunek przez miasto. Mieszkańcy w popłochu opuszczali domy. Zdarzył się jednak „cud”, woda znalazła drogę przez rumowisko skalne i dzięki temu miasto przetrwało, a my dziś możemy podziwiać potężny obryw skalny sprzed 423 lat.
Bardo to od wieków miejsce, do którego licznie przybywają pielgrzymi. Wjeżdżając do miasta, od razu rzuci nam się w oczy monumentalne sanktuarium Matki Bożej Bardzkiej (z najcenniejszym zabytkiem okolicy, tzw. „uśmiechniętą Madonną”, czyli cudowną figurką Matki Bożej, ruchomą szopką oraz drugimi co do wielkości organami na Dolnym Śląsku). Bardzka Góra to również Kalwaria, z bardzo dobrze zachowanymi stacjami Drogi Krzyżowej.
👉 Wróćmy jeszcze do wspomnianego Obrywu Skalnego. W 45min i pokonując 200m w górę (w zdjęciach mapka) możemy z łatwością dostać się w miejsce z niesamowitą panoramą na Bardo i przełom Nysy Kłodzkiej. Przed naszymi oczami ukaże się tzw. zjawisko antecedencji. Brzmi skomplikowanie…
Chodzi o to, że najpierw była rzeka, a góry prostopadłe do niej wypiętrzyły się później. Wskutek wypiętrzania się, rzeka nie zmieniła swojego pierwotnego koryta, a stworzyła przełomy, w których bieg rzeki przybrał nizinny wygląd. I zamiast charakteru typowo górskiego mamy dość leniwie płynącą Nysę Kłodzką. Sam punkt widokowy na Obrywie jest świetnym miejscem skąd widać jak na dłoni “przelewanie” się wody z wyżej położonej “miski”, którą jest Ziemia Kłodzka po lewej, do niżej ulokowanej po prawej, którą jest Przedgórze Sudeckie.
▶️ PODSUMOWANIE
– jeśli wycieczkę połączymy ze zwiedzaniem wspomnianych obiektów, to wyjdzie nam całodniowa wyprawa,
– jak nie posiadamy samochodu, warto zastanowić się nad ofertą kolejową np. kupując bilet weekendowy Koleje Dolnośląskie S.A. za 49zł, dzięki któremu bezproblemowo będziemy przemieszczać się pomiędzy wspomnianymi miejscowościami (jedynie Ząbkowice Śląskie leżą poza linią Henryków-Kamieniec-Bardo i musimy przesiadać się w Kamieńcu Ząbkowickim).
Dodatkowo warto podróżować w 2 i więcej osób na jednym bilecie, ponieważ kolejne osoby mają 30% taniej.
🚂 Przykładowa propozycja transportu (rozkład sobotni):
8:26 – 9:16 Wrocław – Henryków
11:03 – 11:22 Henryków – Kamieniec Ząbkowicki (3km do pałacu piechotą)
13:15/14:18 – 13:25/14:28 Kamieniec Ząbkowicki – Bardo
17:09 – 17:37 Bardo – Ząbkowice Śląskie (przesiadka w Kamieńcu)
19:03/19:38 Ząbkowice Śląskie – Wrocław
